تأثیر نیتریک اکسید برون زاد بر جوانه زنی و برخی ویژگی های بیوشیمیایی گیاه دارویی سرخارگل (echinacea purpurea l.) در شرایط شوری

با هدف بررسی نقش نیتریک اکسید برون زاد به عنوان یک آنتی اکسیدان مؤثر در کاهش آثار تنش اکسیداتیو ناشی از شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی، شامل دو سطح پیش تیمار بذر (آب خالص استریل و نیتریک اکسید) و سطوح مختلف شوری (0، 50، 75، 100، 125 و 150 میلی مولار محلول کلرید سدیم) بود. نتایج نشان داد که پیش تیمار دهنده نیتریک اکسید در تحمل تنش شوری، افزایش معنی داری بر درصد نهایی جوانه زنی داشت. سطوح مختلف شوری موجب کاهش بسیار معنی دار سرعت جوانه زنی، بنیه و شاخص جوانه زنی بذور سرخارگل شد. استفاده از نیتریک اکسید خارجی در محیط شور، موجب افزایش فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در مقایسه با شرایط عدم استفاده از آن شد، به طوری که بیشینه میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (3/116 میکرومول برگرم بافت تازه) در غلظت 125 میلی مولار کلرید سدیم و برای پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز (به ترتیب: 7/1 و 1/50 میکرومول برگرم بافت تازه در دقیقه) در غلظت های 50 و 125 میلی مولار کلرید سدیم به دست آمد. نیتریک اکسید تأثیر معنی دار و معکوسی بر فعالیت آنزیم کاتالاز داشت. علاوه بر این، استفاده از نیتریک اکسید خارجی به عنوان یک آنتی اکسیدان، پراکسیده شدن لیپیدهای غشا را کاهش داده، سبب تأخیر در تجزیه پروتئین ها شد. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که سدیم نیترو پروساید به عنوان دهنده نیتریک اکسید می تواند با پاکسازی رادیکال های آزاد موجب بهبود ویژگی های جوانه زنی بذر سرخارگل در شرایط شور و افزایش نسبی تحمل در این مرحله شود.